- to tytuł bardzo ciekawej konferencji, na którą zaprosili Zespół Szkół nr 3 oraz Mazowiecki Urząd Wojewódzki. O przeszczepach – od serca i nerek po szpik kostny – mówili lekarze i pacjenci, którym transplantacja uratowała życie.
Prelegentów, dyrektorów szkół, instytucji zajmujących się problematyką zdrowia oraz młodzież powitała dyrektor Zespołu Szkół Elżbieta Michalik. - Podjęliśmy się organizacji tej konferencji, mając na uwadze, jak wielka to idea, która dla niejednej osoby może oznaczać życie – podkreśliła.
Konferencję rozpoczęto od filmu uświadamiającego, jak ważne jest, by o oddawaniu organów po śmierci porozmawiać z bliskimi. Mówił o tym również dr med. Krzysztof Matej, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej, pracujący w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. - Badania opinii publicznej w kwestii transplantologii wyglądają bardzo optymistycznie, ale trzeba je przełożyć na przepisy prawa – zauważył.
W Polsce, podobnie jak w większości krajów europejskich, obowiązuje model zgody domniemanej. – Domniemywamy, że każdy z nas się zgadza. Żeby lekarz odstąpił od wszczęcia procedury transplantacyjnej, musi mieć udokumentowany sprzeciw – wyjaśnił dr Matej. Lekarze wysłuchują jednak opinii rodziny, nie widząc możliwości nieliczenia się z nią.
- Sprawa jest niezwykle ciekawa, bo dotyczy emocji jednostkowych i zbiorowych – mówił prelegent. - Kiedy przychodzi do konfrontacji z dramatem, kiedy umiera ktoś w pełni sił i zdrowia, to na czoło wysuwają się emocje. Narządy pochodzą od ludzi, którzy rzeczywiście zmarli w sposób nieodwracalny. A w nauce klinicznej zdarzają sytuacje, kiedy człowiek zmarł, co orzeka się na podstawie śmierci mózgowej. Ogromne znaczenie ma tu edukacja, komunikacja społeczna, kontakt autorytetów ze społeczeństwem. W Polsce, niestety, edukacja zdrowotna stoi bardzo słabo. W nieskończoność oglądamy w telewizji polityków, a nie autorytety w dziedzinie zdrowia publicznego.
Krzysztof Matej streścił historię transplantologii w Polsce, nawiązał do pierwszych przeszczepień poszczególnych narządów. - Nie ma nic piękniejszego niż przeszczepić narząd osobie, której życie jest zagrożone, kobiecie, która wychowuje dzieci, naukowcowi… - podkreślił. - Ale ma to też drugą stronę – to pobieranie narządów ze zwłok. Człowiek zmarł, ale jego narządy wciąż nadają się do przeszczepienia. W debacie publicznej przybiera to nieraz mroczne barwy, w których nie wszystkie strony etyczne są rozstrzygnięte. Ale to nie jest sprawa etycznie dyskusyjna. Przeszczepianie narządów w Polsce jest legalne, opisane językiem prawa.
Jakie narządy są przeszczepiane? Nerka, serce, wątroba, trzustka, płuca, jelita. – Serce, które wydaje się szczytem transplantologii, wcale nie jest najtrudniejsze do przeszczepienia. Znacznie trudniejsze jest przeszczepienie wątroby czy trzustki – dodał prelegent. Poza tym przeszczep to jedno, a walka, by się przyjął, to drugie. - Im wcześniej się rozpozna objawy odrzucania, tym lepiej. To trochę jak w przypadku choroby nowotworowej – porównał.
- W Polsce rocznie przeszczepia się 1.100 nerek. A powinniśmy dwa razy tyle, ale z różnych powodów programy transplantacyjne straciły na dynamice. Liczba chorych dializowanych gwałtownie rośnie – dodał Krzysztof Matej.
Bardzo ważny podczas konferencji był głos osób żyjących z przeszczepami: Eugeniusza Karmiłowicza z Polskiego Stowarzyszenia Sportu po Transplantacji oraz Przemysława Busza ze Stowarzyszenia Transplantacji Serca im. Profesora Zbigniewa Religi.
- Jestem właścicielem nerek wielotorbielowatych – swoją historię opowiedział pan Eugeniusz, który przeszczep nerki przeszedł 4 lata temu. - Choroby nerek często nie dają dolegliwości. Dowiedziałem się przez przypadek, podczas usg. W końcu przyszedł moment, kiedy trzeba było wprowadzić leczenie nerkozastępcze.
Nerkę oddał mu brat: - Zaproponował mi taki prezent. Sam nigdy bym tego nie zrobił, bo bałem się o jego zdrowie. Wszystko poszło gładko, czuliśmy się dobrze. Brat wrócił do domu szybko, jego dobre samopoczucie było dla mnie najważniejsze. Teraz funkcjonuje idealnie. Ja początkowo czułem się źle, ale potem zacząłem normalne, aktywne życie. Gdyby nie zdobycze współczesnej medycyny, pewnie już bym nie żył. Transplantacja dała mi lepsze życie, wolność. Życie po transplantacji dużo lepiej smakuje. Chociaż mamy pewne problemy, przyjmujemy leki, które powodują osłabienie odporności. Mamy pewne ograniczenia, np. jeśli chodzi o jedzenie.
- Badajmy się regularnie, bo możemy być niemile zaskoczeni, kiedy okaże się, że mogliśmy być wyleczeni wcześniej na jakąś chorobę – zaapelował na koniec.
Przeszczep szpiku
W Polsce co godzinę ktoś dowiaduje się, że ma białaczkę, czyli nowotwór krwi. Tę diagnozę słyszą rodzice małych dzieci, młodzież, dorośli. Bez względu na wiek – każdy może zachorować. Na szczęście każdy może też pomóc. Dla wielu chorych jedyną szansą na życie jest przeszczepienie szpiku lub komórek macierzystych od niespokrewnionego dawcy.
O przeszczepianiu komórek krwiotwórczych podczas konferencji mówiła dr n. przyr. Małgorzata Dudkiewicz, przedstawicielka Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Bazę potencjalnych dawców szpiku rozbudowuje fundacja DKSM. Zarejestrować można się było również podczas konferencji w ZS3. W bazie DKMS Polska znajduje się obecnie ponad milion zarejestrowanych dawców. Jednak wciąż potrzebni są nowi, ponieważ aż co piąty chory nie znajduje swojego dawcy. Nasz genotyp jest bardzo różnorodny. Szanse na znalezienie „bliźniaka genetycznego” (osoby, której antygeny zgodności tkankowej xsą takie same, jak naszej) są bardzo niskie. Prawdopodobieństwo wynosi 1:20.000, a w rzadkim genotypie nawet 1 do kilku milionów. Dlatego rozbudowa bazy dawców jest tak ważna.
A co choroba i oczekiwanie na dawcę oznacza dla pacjenta i jego najbliższych oraz czym jest przeszczep rodzinny, dowiesz się z kolejnego wydania Nowego Wyszkowiaka, w sklepach i kioskach od PIĄTKU 22 marca. O swoich trudnych doświadczeniach opowiedza wyszkowianie.
