- zachęcamy, by zadać sobie to ważne pytanie, jeśli sami czujemy przygnębienie lub widzimy je w zachowaniu swoich najbliższych. W zrozumieniu różnicy i odnalezieniu się w tej trudnej sytuacji pomóc mogą spotkania takie jak konferencja właśnie pod tytułem „Smutek czy depresja?” Było to zresztą spotkanie nie tylko o depresji, ale też zwykłym dojrzewaniu i, niestety, coraz powszechniejszej samotności młodych ludzi…
 

Konferencję, w hali sportowej I Liceum Ogólnokształcącego, zorganizowała Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, pod patronatem starosty Marzeny Dyl. 

- Chcielibyśmy przybliżyć na dzisiejszej konferencji, kiedy smutek przechodzi w depresję. Część społeczeństwa w ogóle zapomniała, że jest takie pojęcie, jak smutek. Wszyscy mówią, że mają depresję - spotkanie rozpoczęła dyrektor poradni Małgorzata Szewczyk. 

- To spotkanie jest nie tylko okazją do zdobycia wiedzy, ale też refleksji i wymiany doświadczeń. Jednym z kluczowych kroków w walce z depresją jest otwarta rozmowa i wsparcie społeczne. Wspólnie możemy budować środowisko, w którym nikt nie będzie się bał mówić o emocjach, gdzie młodzi ludzie będą wiedzieli, że nie są sami, że mogą liczyć na dorosłych, na specjalistów, na siebie nawzajem - do współpracy zachęcała starosta. - Pamiętajmy, że depresję można leczyć, a im wcześniej zostanie podjęta interwencja, tym większe szanse na powrót do zdrowia. Bądźmy wrażliwi na drugiego człowieka, nauczymy się oznaki depresji u naszych bliskich i nie lekceważmy ich cierpienia. 

O ogromnym mętliku w życiu nastolatków, zmianach w mózgu zapoczątkowujących wszystkie inne zmiany: fizyczne, psychiczne, emocjonalne, w funkcjonowaniu społecznym mówiły psycholog Joanna Korczakowska i psycholog Edyta Żółtowska-Górska.

Tu pojawia się termin adolescencji. To długi okres w rozwoju pomiędzy dzieciństwem a dorosłością, charakteryzujący się znacznymi zmianami w wielu obszarach funkcjonowania. Obejmuje on dojrzewanie wraz z istotnymi przemianami w zakresie funkcji fizjologicznych, psychologicznych, poznawczych i społecznych. Początek okresu adolescencji związany jest z pierwszymi oznakami dojrzewania płciowego wraz z psychologiczną reakcją towarzyszącą tym zmianom.

Dlaczego to tak trudny czas zarówno dla młodych, jak i ich rodziców? - Człowiek nie tylko chce, ale musi nauczyć się sam podejmować decyzje. Musi przejść trudne momenty kłótni, dyskusji. Musi nauczyć się stawiać na swoim i wiedzieć, czego chce. Rodzice boleją, że dzieci się z niczym nie zgadzają. Ale to konieczne, żeby dziecko zbudowało niezależność i umiało podejmować decyzje. Bardzo ważnym elementem jest budowa własnego systemu wartości. Bardzo często dziecko musi odrzucić to, w czym do tej pory wzrastało - wyjaśniała Joanna Korczakowska.

O młodzieńczej depresji mówiła Edyta Żółtowska-Górska. Jak odróżnić ją od objawów dorastania - trudnych, choć przecież takich codziennych? Tak często przecież nastolatek nie widzi sensu z życiu, nie ma siły nie tylko na naukę, ale nawet na spacer z psem, je bardzo dużo albo odwrotnie - prawie wcale, pogarszają się wyniki w nauce, zwłaszcza po rozpoczęciu nauki w szkole średniej.

Depresja młodzieńcza jest odzwierciedleniem kryzysu, jaki przeżywa młoda osoba w sytuacji zetknięcia swoich wyobrażeń i pragnień z realnością i ograniczeniami, jakie ze sobą niesie. Charakteryzuje się skumulowanym poczuciem bycia gorszym, smutku, tłumionej złości, prowadzi do obniżonego nastroju. Stan depresji młodzieńczej oddaje żal związany z utratą dzieciństwa oraz niepokój dotyczący nowego etapu życia, czekających wyzwań, odpowiedzialności, oczekiwań.
 

Różnice między przygnębieniem a depresją:

• nasilenie nastroju:

- przygnębienie: złe samopoczucie, „chandra”, zniechęcenie, zniechęcenie

- depresja: silny smutek, przygnębienie

• czas trwania

- przygnębienie: trwa krótko (maksymalnie kilka godzin lub dni), samo przemija

- depresja: trwa długo czas (przynajmniej 2 tygodnie, częściej kilka miesięcy) i jest 

• poczucie choroby

- przygnębienie: nie ma poczucia, że jest chora, że coś jej dolega

- depresja: zaczyna myśleć, że coś z nim jest nie tak, że coś mu dolega, że jest chory

• przyjemność

- przygnębienie: jest w stanie odczuwać przyjemność i satysfakcję

- depresja: brak radości z życia, przestają cieszyć nie tylko drobne przyjemności, ale również, ale również rzeczy przynoszące do tej pory dużą satysfakcję

• energia

- przygnębienie: przejściowe zniechęcenie do działania

- depresja: permanentne zmęczenie, nawet większa ilość snu i odpoczynku nie powoduje, że ono mija

Co w tej całej sytuacji jest najważniejsze? - Jak wysoko na waszej liście priorytetów jest czas spędzony z dzieckiem? - do odpowiedzi na to pytanie psycholog zachęca każdego rodzica. - W przeciętną środę, kiedy jest praca, gonią nas terminy? Nie chodzi o umówienie wizyty u dentysty czy podwiezienie na trening. Tylko o wspólne spędzanie czasu. Gdzie ono jest na tej liście?

- Kiedy dziecko trafia do psychiatry, rodzice pytają, co mają zrobić? Potraktować poważnie. To zaburzenie nastroju, które może mieć poważne konsekwencje. My przyjmujemy, że dziecko jest chore. Jakby miało zapalenie płuc, nie negocjowalibyśmy z lekarzem. Również w tej sytuacji ważna jest współpraca z ekspertami. Rodzice są ekspertami w przypadku swojego dziecka, a terapeuta widzi je przez godzinę w gabinecie. Dlatego tak ważna jest współpraca.

I poświęcony dziecku czas. Kiedy nastolatek wycofuje do pokoju i zamyka drzwi, to nie znaczy, że jest bezpieczny i nic mu się nie dzieje. Nastolatek ma prawo zamknąć drzwi do pokoju, a rodzic ma obowiązek do tego pokoju zaglądać. - Dziecko może naburczeć, kazać wyjść, ale naszym obowiązkiem jest zaglądanie do pokoju. Ono dostaje wtedy sygnał: widzę cię, w razie czego ci pomogę - zachęcała psycholog.

Od 5 lat najczęstszym problemem, z jakim psychologowie stykają się w swoich gabinetach, jest samotność. - Dzieci są samotne, niewysłuchane. Nie potrzebują idealnego świata bez Internetu i przemocy, tylko dorosłych, którzy będą ich widzieć i w razie czego udzielą pomocy - podkreśliła Edyta Żółtowska-Górska.

O tym, kiedy występuje już wskazanie do konsultacji z psychiatrą i czy należy obawiać się leków, mówiła lekarz psychiatra Kaja Strojnowska-Łapińska. Najkorzystniejsze jest leczenie wielotorowe i na nie należy się nastawić w przypadku leczenia depresji. Kluczową rolę odgrywa psychoterapia. - Farmakoterapię stosujemy wtedy, gdy jest to konieczne - uspokajała.
 

Kiedy potrzebna jest pomoc specjalisty?

• Nasilenie objawów depresji, które utrudniają dziecku codzienne funkcjonowanie, a oddziaływania w ramach POZ nie przyniosły poprawy.

• Nawrót depresji.

• Zaniedbywanie podstawowych potrzeb życiowych. 

• Zagrożenie samobójstwem!

O tym, jak powinno zachować się środowisko szkolne w przypadku ucznia z depresją, jakie możliwości w tej współpracy mają rodzice, mówiła psycholog Urszula Zadworna. Życie szkolne dla dziecka z depresją to wielkie przeżycie.

1. Nie obwiniaj się za to, że możesz mieć trudności w powrocie do szkoły. Bądź przygotowany na to, że może nie przebiegać tak, jak sobie wyobraziłeś. Mogło zajść wiele zmian u twoich kolegów, nauczycieli i będziesz potrzebował czasu, aby się do nich przyzwyczaić.

2. Jeśli czujesz złość, smutek albo rozczarowanie, pamiętaj, że to są emocje, które towarzyszą każdemu - masz do nich prawo. Dzięki nim możesz się zorientować, co jest dla ciebie dobre, a czego się boisz.

3. Powiedz zaufanemu dorosłemu o swoich niepokojach i wątpliwościach związanych z powrotem do szkoły. Rodzice i nauczyciele są po to, aby cię rozumieć i pomóc.

4. Zaplanuj swój dzień i staraj się zrealizować plan. jeśli się uda, da ci to poczucie kontroli, spełnienia, zwycięstwa. Być może będziesz potrzebował kilku prób, zanim osiągniesz sukces.

5. Staraj się zrozumieć i tolerować innych. Każdy ma prawo być sobą i być pozytywnie przyjęty w grupie. Ty także masz prawo oczekiwać akceptacji i zrozumienia do innych. 

Część wykładową zakończył piękny występ Julii Janasz, uczennicy I Liceum Ogólnokształcego, która zaśpiewała piosenkę „Zamigotał świat” zespołu Varius Manx.

W części warsztatowej organizatorzy zaprosili do akademii emocji dla rodziców i uczniów najmłodszych klas szkoły podstawowej, szkoły dla rodziców i na warsztat z metod relaksacji.
 

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wyszkowie: ul. Kościuszki 52, tel. 29-74-250-07.

Przyjazny telefon: 29-74-263-90 (poniedziałki, godz. 11-12; czwartki, godz. 16-18; piątki, godz. 15-16). Możesz zadzwonić anonimowo, porozmawiać z psychologiem, jeśli czujesz złość, smutek, doświadczasz przemocy, potrzebujesz pomocy, wsparcia, masz kłopoty.