Po co w ogóle sadzić drzewka na małej działce?

Może się zastanawiasz, czy warto w ogóle się w to bawić. Czy nie lepiej kupić owoce w sklepie i mieć święty spokój?

Powiem szczerze - własne owoce to zupełnie inna bajka. Jabłko prosto z drzewa smakuje jak jabłko z dzieciństwa. A gruszka, która dojrzewa na drzewie? To niebo w gębie. Nie mówiąc już o tym, że wiesz co jesz - żadnej chemii, żadnych konserwantów.

Plus jest jeszcze jeden argument - ekonomiczny. Za cenę jednego drzewka zjesz owoce przez następne 20 lat. To się opłaca, nawet jeśli liczyć czysto po kosztach.

Główny problem: brak miejsca

Największy kłopot z małą działką to oczywiste - mało miejsca. Tradycyjne drzewka owocowe potrafią urosnąć do 4-5 metrów wysokości i tyle samo szerokości. Na 6 arach zmieścisz może 2-3 takie drzewa i po zabawie.

Ale kto powiedział, że musisz sadzić tradycyjne, wielkie drzewa?

Drzewka kolumnowe - genialne rozwiązanie na małą działkę

Pierwszą rewelacją w moim ogródku były drzewka kolumnowe. Jak sama nazwa wskazuje - rosną w górę jak kolumna, a na boki się praktycznie nie rozrastają.

Takie drzewko kolumnowe ma może 80 cm szerokości, a rośnie do 3 metrów wysokości. Znaczy to tyle, że możesz posadzić je co metr od siebie. W miejscu gdzie zmieściłoby się jedno tradycyjne drzewo, sadzisz 4 kolumnowe!

Ja mam 3 jabłonie kolumnowe posadzone w rzędzie przy płocie. Zajmują pasek szeroki na metr, a dają tyle owoców co jedno duże drzewo. A może nawet więcej.

Co warto wiedzieć o drzewkach kolumnowych?

Po pierwsze - szybko owocują. Moje zaczęły dawać jabłka już w drugim roku. Nie jak te tradycyjne, które czasem czekasz 4-5 lat na pierwsze owoce.

Po drugie - można je sadzić w doniczkach. Na tarasie, balkonie, wszędzie gdzie masz trochę słońca. To fantastyczna opcja dla ludzi mieszkających w blokach.

Po trzecie - łatwo się je przycina. Nie potrzebujesz drabin ani wielkich narzędzi. Zwykłe sekatory wystarczą.

Drzewka karłowe - małe, ale pełnowartościowe

Druga opcja to drzewka karłowe. To takie "normalne" drzewka, ale w miniaturowej wersji. Rosną do 2,5-3,5 metra wysokości, w zależności od odmiany.

Mam gruszkę karłową obok domu. Wygląda jak zwykła gruszka, tylko mniejsza. Owoce ma dokładnie takie same jak jej "duży brat" - wielkość, smak, kolor. Po prostu drzewo jest mniejsze.

Różne rodzaje podkładek

Jak kupujesz drzewko karłowe, sprzedawca powie ci o podkładce. To brzmi skomplikowanie, ale to proste:

• Superkarłowa - najniższa, do 2 metrów
• Karłowa - średnia, 2-3 metry
• Półkarłowa - najwyższa z "małych", do 3,5 metra

Im mniejsza działka, tym bardziej karłową podkładkę wybieraj. Na mojej działeczce sprawdziły się karłowe - nie za małe, nie za duże.

Jak rozplanować sad na małej działce?

Planowanie to podstawa. Nie sadzisz drzewek na czuja, bo potem będziesz żałować.

Wykorzystaj każdy kąt

Na mojej działce drzewka rosną:

• Przy płocie od południa - 3 jabłonie kolumnowe
• W rogu przy komposterze - śliwka karłowa
• Obok domu - gruszka karłowa
• Na końcu działki - 2 wiśnie karłowe

Każde drzewko ma swoje miejsce i nie przeszkadza pozostałym roślinom w ogrodzie.

Stwórz "żywą ścianę"

Drzewka kolumnowe można sadzić w rzędzie i zrobić z nich żywą ścianę. U mnie oddzielają część ogrodową od części rekreacyjnej. Praktycznie i ładnie.

Latem masz zieloną ścianę, wiosną kwitnącą, jesienią pełną owoców. Lepsze niż zwykły płot!

Pamiętaj o słońcu

Drzewka owocowe potrzebują słońca. Minimum 6 godzin dziennie, najlepiej więcej. Nie sadzisz ich w cieniu dużych drzew czy budynków, bo będziesz miał chude plony.

Ja robiłem mapkę swojej działki i zaznaczałem, gdzie jest słońce o różnych porach dnia. Warto poświęcić na to trochę czasu.

Gdzie kupować sadzonki?

To bardzo ważna sprawa. Nie wszystkie sadzonki są równej jakości. Ja pierwszy rok kupiłem w markecie budowlanym i połowa się nie przyjęła. Drugi rok kupiłem w profesjonalnej szkółce i wszystkie drzewka rosną jak szalone.

Polecam kupować w sprawdzonych szkółkach, gdzie mają różne odmiany, dobre doradztwo i gwarancję jakości. Może trochę drożej niż w markecie, ale się opłaca.

Na co zwrócić uwagę przy kupnie?

Dobre drzewko ma:

• Zdrowy, prosty przewodnik (główna gałąź)
• Kilka bocznych gałązek
• Mocny system korzeniowy
• Brak uszkodzeń na korze

Jak widzisz drzewko z uszkodzonym pniem albo suchymi korzeniami - nie bierz. To są pieniądze wyrzucone w błoto.

Kiedy i jak sadzić?

Najlepszy czas na sadzenie to jesień - październik, listopad. Drzewko ma całą zimę na ukorzenianie się, a wiosną od razu rusza w wzrost.

Można też sadzić wiosną, ale wtedy trzeba więcej podlewać.

Pielęgnacja przez pierwszy rok

Pierwszy rok to najbardziej krytyczny moment. Drzewko się dopiero aklimatyzuje i potrzebuje twojej pomocy.

Podlewanie

Przez pierwszy rok podlewaj regularnie. Szczególnie latem, gdy nie ma deszczu. Lepiej raz na tydzień obficie niż codziennie po trochu.

Ja mam system kropelkowy - taki prosty, z butelek plastikowych. Wbijam butelkę z dziurkami w ziemię obok drzewka i ona powoli puszcza wodę.

Przycinanie

Pierwsze przycinanie robisz zaraz po posadzeniu wiosną. Skracasz przewodnik o 1/3 i wszystkie boczne gałązki o połowę.

Może wydaje ci się to okrutne, ale drzewko dzięki temu lepiej się rozgałęzi i będzie mocniejsze.

Moje błędy - żebyś ich nie popełniał

Za pierwszym razem zrobiłem kilka głupich błędów. Może moja nauka pomoże ci ich uniknąć.

Błąd pierwszy - sadzenie za gęsto

Myślałem, że jak posadzę drzewka bliżej siebie, to będę miał więcej owoców. Efekt był odwrotny - drzewka sobie przeszkadzały, słabo rosły i mało owocowały.

Zachowuj odstępy! Drzewka kolumnowe co metr, karłowe co 2-3 metry.

Błąd drugi - rezygnacja z podpórek

Pierwszego roku nie robiłem podpórek, bo "przecież to takie małe drzewka". Po pierwszej większej wichurze jedno się wywróciło, drugie się przechyliło.

Podpórki to podstawa, szczególnie pierwsze 2-3 lata.

Błąd trzeci - brak cierpliwości

Oczekiwałem cudów od razu. Po roku denerwowałem się, że drzewka nie rosną jak szalone, po dwóch latach - że plony są skromne.

Drzewka to inwestycja długoterminowa. Trzech, czterech lat musisz poczekać na porządne plony. Ale potem masz spokój na dziesięciolecia.

Dodatkowe patenty na małą działkę

Drzewka w doniczkach

Na tarasie czy balkonie możesz hodować drzewka w dużych doniczkach. Minimum 100 litrów na drzewko. Polecam odmiany karłowe na superkarłowych podkładkach.

Mój kolega ma na tarasie 6 drzewek w doniczkach i jest mega zadowolony.

Formowanie koron

Drzewka można formować w różne kształty. Popularne są formy płaskie - tzw. espaliery. Drzewo rośnie przy ścianie lub płocie jak płaska ściana.

Zajmuje minimum miejsca, a efekt jest spektakularny.

Czas zacząć!

Sad na małej działce to nie marzenie, to całkiem realna sprawa. Potrzebujesz tylko dobrego planu, odpowiednich odmian i trochę cierpliwości.

Zacznij od jednego-dwóch drzewek. Zobacz jak ci idzie, jak rosną, jak owocują. Następnego roku dodaj kolejne. Za 3-4 lata będziesz miał prawdziwy sad, nawet na 6 arach.

Pamiętaj - najlepszy czas na sadzenie drzewa był 20 lat temu. Drugi najlepszy czas to dzisiaj. Nie czekaj na idealne warunki, idealne miejsce czy idealną pogodę. Zacznij z tym co masz.

Twoje dzieci będą ci dziękować za owoce z własnego sadu. A ty będziesz dumny, że dałeś radę stworzyć coś pięknego i pożytecznego na małym kawałku ziemi.