Jakie funkcje pełni dializa?
Najważniejszym zadaniem dializy jest oczyszczenie krwi przepływającej przez nerki ze szkodliwych substancji, które nie wchłonęły się podczas przemiany materii. Prawidłowo funkcjonujące nerki zdrowej osoby poradzą sobie same, ale niestety zdarzają się choroby, które upośledzają proces filtrowania krwi. Wtedy często się okazuje, że dializa to jedyny ratunek dla pacjenta. Dializa pomaga też w usunięciu wody z organizmu oraz odzyskaniu równowagi metabolicznej.
Stosowane odmiany dializ
W medycynie występują dwa rodzaje dializ: hemodializa i dializa otrzewnowa. Obydwie zostały wymyślone, żeby zastąpić funkcje niewydolnych nerek. Główną różnicą jest technika wykonania zabiegu.
Na czym polega hemodializa?
Hemodializa wymaga wykorzystania specjalistycznego sprzętu, dlatego pacjent musi zjawiać się w szpitalu albo w przystosowanym do zabiegu ośrodku. Istotna w tym przypadku jest błona półprzepuszczalna, która usuwa wodę oraz zalegające w organizmie toksyczne substancje. Terapia jest czasochłonna, ponieważ krew przepompowywana jest wielokrotnie do dializatora, w którym jest filtrowana. Obieg możliwy jest dzięki połączeniu przetoki tętniczo-żylnej z urządzeniem za pomocą drenu, czyli rurki odprowadzającej. Aparat do dializ złożony jest z wielu kanalików, decydujących o powodzeniu dializy. Jednym z nich jest błona półprzepuszczalna, która oddziela krew od płynu dializacyjnego. Jest tak skonstruowana, że pozwala przenikać tylko wybranym substancjom, natomiast te złe wydala do płynu dializacyjnego. Działa to też w drugą stronę, ponieważ razem z tym płynem podawane są elektrolity. W usunięciu nadmiaru wody pomaga ciśnienie wytwarzane przez sztuczną nerkę.
Na czym polega dializa otrzewnowa?
Ten rodzaj terapii zwiększa komfort pacjenta i daje możliwość prowadzenia aktywnego trybu życia. Dializę otrzewnową przeprowadza się samodzielnie w domu po odpowiednim szkoleniu i poinformowaniu o potencjalnych powikłaniach. Najpierw jednak lekarz musi wprowadzić cewnik Tenckhoffa do jamy otrzewnej. To właśnie ona pełni funkcję błony półprzepuszczalnej. Podczas dializy cewnik napełnia się płynem dializacyjnym podgrzanym do temperatury masy ciała. Płyn dostaje się do jamy otrzewnej, gdzie dochodzi do procesu dyfuzji, oczyszczającego krew z toksyn. Ta metoda dializy możliwa jest, ponieważ naczynia krwionośne znajdujące się w otrzewnej są w stanie oddać do płynu nadmiar wody i zbędne produkty przemiany materii. Wyróżnia się dwa podtypy dializy otrzewnowej: ręczna, to znaczy że pacjent sam wykonuje wszystkie czynności oraz automatyczna – płyn wprowadzany i wyprowadzany jest poprzez cykler, którego działanie zbliżone jest do dializatora.
Częstotliwość wykonywania dializ
Zdarza się, że osoby cierpiące na przewlekłą niewydolność nerek zmuszone są korzystać z dializoterapii do końca życia. Niektórym udaje się otrzymać szansę na transplantację, wtedy robią dializy do chwili przeszczepu nerki. Hemodializy wymagają od pacjentów poświęcenia od trzech do sześciu godzin nawet trzy razy w tygodniu. Przez to ich aktywność zawodowa i towarzyska zmniejsza się.
