Archeolodzy z Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej SZPILA z Pułtuska, pod kierownictwem Jakuba Affelskiego ekshumowali spod kapliczki w Trzciance, przy drodze S8, szczątki ppor. Tadeusza Wagnera i szer. Józefa Jerzyńskiego, żołnierzy 201 Ochotniczego Pułku Piechoty, poległych w pierwszych dniach sierpnia 1920 r. Szczątki będą pochowane na cmentarzu w Brańszczyku, w mogile żołnierzy z 1920 r. Kapliczka będzie przesunięta o ok. 40 m, poza obręb drogi.
Tadeusz Wagner, syn Józefa i Marii z Keppów, ochotnik z Górnego Śląska poległ 3 sierpnia 1920 r. śmiercią walecznych pod wsią Mała Paproć. Dwa lata później kapliczkę zbudowała rodzina zmarłego.
Zabytkowa kapliczka, dziś prawie stuletnia, przetrwała zawieruchę wojenną, ale znalazła się w środku przebudowywanej trasy S8 i będzie przesunięta o ok. 40 metrów w ciągu najbliższych 10 dni przez firmę SKANSKA, wykonawcę drogi ekspresowej. W związku z tym należało ekshumować znajdujące się pod nią szczątki ludzkie. Nie było to łatwe, bo nie było znane dokładne ich położenie. Szczęśliwie dla archeologów kapliczka była postawiona dokładnie nad jamą grobową, w której bezpośrednio ułożono zwłoki dwóch żołnierzy. Eksuhumacji dokonano 19 kwietnia.
Po żołnierzach zachowały się szczątki kostne, jak również elementy mundurów, obuwie, oporządzenie wojskowe czy rzeczy osobiste. Właśnie po resztkach ubioru i elementach rynsztunku wojskowego można rozpoznać, który był oficerem, a który szeregowcem.
- Oficer miał duże guziki z demobilu amerykańskiego z I wojny – opowiada archeolog Ryszard Cendrowski, który obserwował ekshumację. – Bardzo dobrze zachowały się m.in. metale, guziki, fifka do papierosów, druki apteczne.
Przy żołnierzach znaleziono również manierki, menażki, kubek i kieliszek. Karabinów i pistoletów nie było, ale znaleziono amunicję. Świetnie zachowały się buty szeregowca, tak dobrze wyprawiona była skóra.
fot. Elżbieta Szczuka, Jakub Affelski
Więcej na ten temat w najnowszym wydaniu Nowego Wyszkowiaka, już w sklepach i kioskach.
