Obowiązek opieki – czy istnieje?
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice i dzieci są zobowiązani wzajemnie się wspierać. Wsparcie to można i należy rozumieć jako np. pomoc materialną i psychiczną w chorobie, cierpieniu; pomoc intelektualną w codziennych sprawach i przy podejmowaniu decyzji; pomoc fizyczną w różnych potrzebach. Zasadniczo takie kwestie powinny być bezinteresowne i wynikać z zasad współżycia społecznego.
Jak widać, przepisy jasno określają obowiązek opieki dzieci nad potrzebującymi rodzicami. Co jednak ważne, za brak wypełniania tych obowiązków nie ma żadnych kar. Mówiąc wprost: nie da się zmusić dzieci do podejmowania w równym stopniu opieki nad rodzicami. O nakazach prawnych mówimy dopiero, gdy w grę wejdzie obowiązek alimentacyjny.
Warto przeczytać: https://www.eporady24.pl/rowny_obowiazek_opieki_dzieci_nad_rodzicami,pytania,3,20,799.html
Alimenty dla potrzebujących rodziców
Jak już wspomniano, do wsparcia i opieki nie da się zmusić. Jeżeli jednak rodzic/rodzice przebywają w niedostatku, mogą pozwać swoje dzieci o alimenty. Ze stanem niedostatku mamy do czynienia, gdy osoby nie mogą samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych usprawiedliwionych potrzeb. Chodzi m.in. utrzymanie mieszkania, zakup pożywienia i zaspokajanie potrzeb zdrowotnych. Wówczas pojawia się obowiązek z art. 129 § 1: „obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi”.
Pozew o alimenty rodzic (rodzice) muszą złożyć do sądu. Po zbadaniu sprawy zwykle sąd nakłada alimenty na dzieci. Od tych nie można już bezkarnie się uchylić. Zgodnie bowiem z art. 209 § 1 Kodeksu karnego: „kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Brak opieki dziećmi nad rodzicami
Gdy w rodzinie panuje tzw. znieczulica i rodzice nie mogą liczyć na pomoc swoich dzieci, często decydują się na pewne kroki prawne. Są one odpowiedzią na brak szacunku i opieki ze strony własnych dzieci.
Zaliczamy do takich interwencji przede wszystkim wydziedziczenie. Prowadzi ono do pozbawienia dzieci spadku po swoich rodzicach. Wiąże się to z brakiem poszanowania dla seniorów i udzielania im potrzebnej pomocy. Niegodnego potomka można pominąć w testamencie (wtedy ma prawo do zachowku) lub starać się go całkowicie pozbawić dziedziczenia. Wydziedziczenie może być dokonane tylko w testamencie i wyłącznie z przyczyn wskazanych w art. 1008 Kodeksu cywilnego. Może ono zatem nastąpić, gdy uprawniony do zachowku:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Bibliografia:
