Biblioteka Miejska uczestników etapu gminnego i powiatowego Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego Warszawska Syrenka 12 czerwca zaprosiła na wycieczkę do dworku w Głuchach, gdzie prawie 200 lat temu urodził się Cyprian Norwid, patron biblioteki i 2021 roku. Młodzi recytatorzy mogli zwiedzić nie tylko teren parku, ale i wnętrze dworku.
- Wchodząc do domu, który ma już ponad 280 lat, można sobie wyobrazić, ilu ludzi tym drogami przeszło – zwrócił się do młodych uczestników wycieczki Bartek Leszczynowicz, który oprowadzał ich po posiadłości Karoliny Wajdy. – To jest miejsce naszej tradycji, do której będziemy się odwoływać.
Mówił, że oprócz tego, że urodził się tutaj Cyprian Norwid, mieszkali tu rzeźbiarz Bolesław Jeziorański i Antoni Gawiński, malarz, ilustrator książek. Bywali tutaj baletmistrz Michaił Barysznikow, aktor Adam Hanuszkiewicz, reżyser Andrzej Wajda i aktorka Beata Tyszkiewicz (rodzice Karoliny Wajdy), wielu, wielu znamienitych i sławnych ludzi.
Jak w XIX wieku do dworu nadal prowadzi klonowa aleja (są tu jeszcze trzy inne aleje: kasztanowa i dwie lipowe), a przed dworkiem jest gazon: - Jak się przyjeżdżało karetą czy bryczką, trzeba było go objechać, by podjechać pod dom – wyjaśnił pan Bartek.
Otoczony płotem, zamknięty, obszar prywatnej posiadłości, należącej do Karoliny Wajdy, która przed laty była radną gminy Zabrodzie, obejmuje ponad 5 ha. Gospodarstwo ma w tej chwili 11 ha, a w czasach, gdy urodził się Norwid, liczyło ponad 300 ha. Należały do niego Głuchy i Laskowo (dziś to teren powiatu wołomińskiego).
- Dom naprawdę żyje i cały czas jest używany – kontynuował opowieść pan Bartek. – To dwór modrzewiowy, zbudowany bez fundamentów, postawiony na kamieniach i belkach. Budynek ma typowe proporcje dla dworu – wysokość dachu to dwie wysokości ścian.
We wnętrzu jest amfilada, czyli pokoje są przechodnie. Do zwiedzania przeznaczono dwa pomieszczenia: sień i pokój największy. – Który nazwaliśmy norwidowskim. Przyjęliśmy i takie są przekazy, że w nim urodził się poeta – dodał pan Bartek.
W sieni widoczne są belki nośne, które podtrzymują strop, widać, że były bielone wapnem. Zgromadzono tu wiele pamiątek m.in.: obrazki z ilustracjami Andriollego do „Pana Tadeusza”, obraz, który namalował Andrzej Wajda, gdy studiował na ASP, pierwszy koń pani Karoliny, z karuzeli, drewniany, którego dostała od taty, i dwóch drewnianych żołnierzy ze scenografii Alana Starskiego do filmu „Pierścionek z orłem w koronie”.
W pokoju na środku stoi stół, na ścianie frontowej wiszą dwa portrety przodków Beaty Tyszkiewicz. Wyeksponowane jest łóżko z epoki empire. Uwagę przykuwa duże czarno-białe zdjęcie Karoliny Wajdy z jej sławnym tatą.
Postanowiłam gromadzić i pielęgnować pamiątki po nim, począwszy od tego domu. Założyłam fundację i urządziłam pokój Norwida w pomieszczeniu, w którym się urodził. Są rzeźby Jeziorańskiego, są portrety rodzinne mojej mamy. Tak jak my składamy się z ludzi, których spotkaliśmy, tak na dom składają się ci, którzy w nim mieszkali. Cyprian Kamil Norwid ma tu swoje miejsce.
Ten dworek to przyjaciel, który żyje swoim życiem, staram się dbać o jego dobro.
Karolina Wajda
W tzw. folwarcznej części gospodarstwa stoi stodoła z planu filmu „Pan Tadeusz”. Kryta jest gontem, który trzeba wymienić. Ze względu na olbrzymie koszty takiej wymiany nowy dach nie będzie już z gontów, ale z blachy.
Nagrodą byłą wycieczka, ale były też przygotowane inne nagrody – talony do realizacji w księgarni, dla zwycięzców internetowego Quizu z Norwidem, który potrwa do 31 stycznia 2022 (nagrody przyznawane są co 4 miesiące w 2 kategoriach wiekowych: do 16 lat i od 17 lat). Do udziału zachęcała dyrektor biblioteki Małgorzata Ślesik-Nasiadko. W wycieczce uczestniczył też wicestarosta Leszek Marszał.
