W Prażmowie (powiat piaseczyński) Związek Piłsudczyków RP Okręg Nadbużański w Wyszkowie postanowił upamiętnić, po raz pierwszy w Polsce, 100. rocznicę odznaczenia przez Marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Virtuti Militari żołnierzy 4 Dywizjonu Artylerii Konnej oraz 133 żołnierzy, uczestników wojny polsko – bolszewickiej.
Mieszkańcy mieli okazję obejrzeć niezwykłe widowisko historyczne, czyli rekonstrukcję epizodu z wojny polsko – bolszewickiej 1920 r. Głównym organizatorem był Urząd Gminy w Prażmowie przy współpracy ze Związkiem Piłsudczyków z Wyszkowa. Bitwę przedstawiła Grupa Rekonstrukcji Historycznych „Bajka” w barwach 6 Pułku Strzelców Konnych im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Inicjatorem i pomysłodawcą widowiska był Robert Rozwód por. Związku Piłsudczyków RP Okręg Nadbużański w Wyszkowie.
Bitwę poprzedziła uroczysta Msza św., podczas której honorowymi gośćmi byli nadbużańscy piłsudczycy, władze gminy i konni jeźdźcy. Do kościoła wszyscy przybyli w barwnym korowodzie, bryczką Józef Piłsudski i jego sztab, czyli nadbużańscy piłsudczycy, a na koniach strzelcy. Nie mogło zabraknąć Kasztanki Marszałka. Piłsudczycy ze sztandarem weszli do świątyni, a jeźdźcy zostali przed kościołem i pełnili honorową straż. Nietypowy pochód wzbudził żywe zainteresowanie mieszkańców gminy.
Prezes piłsudczyków płk zw. Sylwester Raniszewski podczas Mszy św. wręczył wójtowi gminy Janowi Adamowi Dąbkowi pamiątkowy ryngraf z okazji uroczystych obchodów 101. rocznicy Bitwy Warszawskiej i 100. rocznicy nadania Krzyża Virtuti Militari przez Józefa Piłsudskiego. Po Mszy św. nastąpiło poświęcenie i pobłogosławienie jeźdźców przez proboszcza. Jeźdźcy na czele barwnego pochodu poprowadzili licznie zgromadzonych mieszkańców na prażmowskie łąki. Bo właśnie one na kilkadziesiąt minut zamieniły się w pole bitwy.
Widzowie dopisali i z wielkim zainteresowaniem śledzili bitewne potyczki. Wszak rzadko takie rekonstrukcje można obejrzeć. Sztab Marszałka sprawnie dowodził, artyleria konna atakowała, taczanki z karabinami i działa zionęły ogniem, wioska płonęła, a reszty dopełniły efekty pirotechniczne. O przebiegu bitwy w niezwykle barwny sposób opowiadał piłsudczyk ppłk zw. Ireneusz Elward. Spokój, ciekawy i prosty przekaz, a przede wszystkim ogromna wiedza o tamtych wydarzeniach przybliżyła i małym, i tym trochę starszym ważny epizod z wojny polsko – bolszewickiej. Dużym atutem był strój piłsudczyka.
Zwycięstwo nad bolszewikami u wrót Warszawy, odniesione w sierpniu 1920 roku, zadecydowało o zachowaniu niepodległości i zniweczyło plany rozprzestrzenienia komunizmu na Europę Zachodnią. Rok później Marszałek Józef Piłsudski na nadwiślańskich błoniach pod Górą Kalwarią odznaczył swoich bohaterskich żołnierzy. W rocznicę tego wydarzenia prezes nadbużańskich piłsudczyków płk zw. Sylwester Raniszewski wręczył Honorowe Krzyże Zasługi Związku Piłsudczyków wójtowi gminy Prażmów oraz zasłużonemu w krzewieniu lokalnego patriotyzmu mieszkańcowi. Związek Nadbużański powiększył swoje szeregi o dwóch członków. Legitymacje otrzymał Robert Rozwód, współorganizator i pomysłodawca widowiska historycznego i Kazimierz Porębski.
Pyszna grochówka, lemoniada i domowe ciasto zwieńczyły to niezwykłe historyczne widowisko w gościnnym Prażmowie. Poczęstunek serwowali strażacy i Koło Gospodyń Wiejskich.
Nadbużańscy piłsudczycy mają nadzieję, że to będą cykliczne spotkania organizowane w Prażmowie każdego roku, które chętnie będą współtworzyć. A że są niezwykle aktywni, to widać już niemal od 10 lat. Przekazują mieszkańcom powiatu wyszkowskiego wiedzę nie tylko związaną z Józefem Piłsudskim, ale też chętnie włączają się w inne uroczystości i wydarzenia, np. budują w miejscach bitew powstańcze kapliczki. Oby więcej takich żywych lekcji historii.
