Powiat Wyszkowski złożył w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie skargę na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2018 r., uznającą roszczenia spadkobierców byłych właścicieli dworu w Dębinkach. W skardze powiat oparł się na pierwszej decyzji Wojewody Mazowieckiego z 2017 r.
 

Jak pisaliśmy w sierpniu, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpoznaniu odwołania spadkobierców od decyzji Wojewody Mazowieckiego z czerwca 2017 r., uchylił decyzję wojewody i uznał roszczenia spadkobierców byłych właścicieli dworu w Dębinkach. Orzekł, że zespół pałacowo-parkowy w Dębinkach o pow. 5,73 ha nie podpada pod działanie dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Dwór i jego otulina ma wrócić do spadkobierców. Swoją decyzję uzasadniał tym, że zespół ten był wyodrębniony od reszty majątku i nie był z nim połączony funkcjonalnie. Uznał, że zespół pałacowo-parkowy stanowił siedlisko mieszkalne i wypoczynkowe; nie służył celom gospodarczym związanym z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, lecz pełnił wyłącznie funkcję rezydencjalną

Na tę decyzję ministra Starostwo Powiatowe w Wyszkowie mogło do 7 września wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

- Zastanawialiśmy się dosyć długo, były różne koncepcje – mówi starosta Bogdan Pagowski. – Przeważyła koncepcja, żeby odwołać się od decyzji ministra, bo to nasz majątek powiatowy. Dodatkowo były dwie przeciwstawne decyzje: wojewody i ministra rolnictwa, podnosiły różne argumenty. Dobrze by było, żeby sąd się z tym zapoznał i jako trzecia instancja orzekł, do kogo należy zespół pałacowo-parkowy w Dębinkach. Powiat Wyszkowski przejął go wraz z domem dziecka, bo inaczej nigdy nie bylibyśmy właścicielami tego obiektu. Prawdopodobnie byłaby to gmina albo inna jednostka, która tym zarządzała.

Na posiedzeniu zarządu powiatu był też wójt gminy Zabrodzie, który teraz sprawuje nadzór nad tym obiektem, ma z nami podpisaną umowę dzierżawną, a poddzierżawia Fundacji Museion Norwid – przypomniał starosta. – To się wiąże z dalszym utrzymaniem tego obiektu. Nadchodzi okres zimowy, koszty ogrzewania nie są małe. Wójt też był zdania, że należy się odwołać. 

Powiat w pełni podziela stanowisko i uzasadnienie Wojewody Mazowieckiego. Jest przekonany, że MRiRW – wbrew zgromadzonym dowodom – uznał, że tylko część zespołu dworsko-pałacowego w Dębinkach, ograniczająca się do części działki o pow. 5,73 ha, nie podpadała pod działanie art. 2 ust. 1a dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej.

„Stwierdzenie, że pałac – bez poparcia dowodami, choćby zeznaniami świadków – spełniał funkcję rezydencjonalną, jest niewystarczające. Dla kogo był on rezydencją? Skoro, jak sam Minister to potwierdza – była właścicielka Helena Ossowska w nim nie zamieszkiwała, a majątek oddała w dzierżawę i zarządzała nim za pośrednictwem rządców. Nie ustalono także w toku postępowania administracyjnego, jaka była faktyczna rola oficyn i kto w nich zamieszkiwał lub co się w nich znajdowało. Czy też służyły wyłącznie celom rezydencjalnym? Z przekazów historycznych wynika, że zazwyczaj w oficynach zamieszkiwał rządca z rodziną, a także tzw. wyższy i średni personel pracujący w majątku. W czworakach zaś niżsi pracownicy folwarczni. Tego także nie ustalono. (…)

Z tych względów trudno uznać, czy bezspornie pomiędzy dzisiejszą działką 833/1 a pozostałą częścią majątku ziemskiego w dacie jego przejęcia na cele reformy rolnej istniał bądź nie istniał związek funkcjonalny” – czytamy w skardze powiatu do Wojewódzkiego Sądu Administarcyjnego. 

Najwcześniej należy spodziewać się odpowiedzi sądu na skargę za pół roku.

Na fot. Zniszczony dwór w Dębinkach (fot. z archiwum J. Ślendaka)