Rodzinne postępowanie informacyjne
Przygotowany przez rządzących projekt o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw zakłada wprowadzenie ważnych zmian dla małżeństw, które chciałyby wziąć rozwód lub separację. Adwokat podkreśla, że dotyczy to szczególnie tych osób, które posiadają wspólnie małoletnie dzieci. W takim przypadku bowiem, postępowanie o rozwód lub o separację będzie poprzedzone rodzinnym postępowaniem informacyjnym. Rodzinne postępowanie informacyjne będzie wszczynane na wniosek jednego lub obojga małżonków. Będzie ono obowiązkowe w każdym przypadku, oprócz sytuacji, gdy jeden z małżonków został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka, lub przedstawiono mu zarzut popełnienia takiego czynu, chyba że z wnioskiem o przeprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego wystąpi małżonek pokrzywdzony takim czynem. Podstawę prawną do rodzinnego postępowania informacyjnego mają stanowić dodane w ramach nowelizacji art. 4361 i kolejne. Proponowany art. 4361 par. 1 miałby brzmieć:
,,Jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, postępowanie o rozwód lub separację jest poprzedzone rodzinnym postępowaniem informacyjnym.”
Według resortu sprawiedliwości, stworzenie rodzinnego postępowania informacyjnego ma mieć same pozytywne korzyści, jednak niejeden zapytany adwokat przyzna, że jedyną pewną zmianą, którą przyniesie nowelizacją ustawy będzie wydłużenie procesów rozwodowych.
Rodzinne postępowanie informacyjne - cel
Pomysłodawcy projektu nowelizacji zgodnie twierdzą, że celem rodzinnego postępowania informacyjnego ma być pojednanie małżonków, a w braku możliwości pojednania – zawarcie ugody regulującej w szczególności sposób wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, utrzymywanie kontaktów każdego z małżonków z ich wspólnymi małoletnimi dziećmi oraz alimenty pomiędzy nimi lub pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi. Według rządzących, postępowanie ma chronić dzieci przed skutkami konfliktów istniejących między jego rodzicami.
Rodzinne postępowanie informacyjne - przebieg
Rodzinne postępowanie informacyjne będzie mógł przeprowadzić sędzia lub referendarz sądowy. Jego celem jest pouczenie rodziców o "indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa". Postępowanie ma trwać co najmniej miesiąc. Mediacja w ramach rodzinnego postępowania informacyjnego ma być dobrowolna. Według projektu ma trwać miesiąc, ale może zostać wydłużona nawet do sześciu miesięcy.
Dłużej i …drożej
W ramach projektu nowelizacji ulegnie również art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W jego obecnym brzmieniu zakłada on, że w sytuacji, gdy następuje orzeczenie rozwodu lub separacji na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie - po uprawomocnieniu się wyroku sąd z urzędu zwraca stronie połowę uiszczonej opłaty od pozwu o rozwód lub separację. Po zmianie przepisów, zniknie możliwość zwrotu połowy opłaty od pozwu w wypadku rozwodu, ale będzie to możliwe tylko w przypadku separacji.
W praktyce wygląda to następująco - wniesienie wniosku do sadu kosztuje 600 zł, a więc w przypadku rozwodu bez orzekania o winie sąd w ramach obecnych przepisów zwraca 300 zł, natomiast po nowelizacji nie będzie zwracał niczego.
Od kiedy nowe przepisy?
Obecnie ustawa jest skierowana do konsultacji. Jeśli przejdzie ją pomyślnie, a przepisy zostaną ogłoszone to wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od daty ogłoszenia. Jeśli chodzi o sprawy o rozwód lub separację, które były wszczęte, ale niezakończone przed wejściem w życie nowelizacji ustawy to będą miały zastosowanie dotychczasowe przepisy.
