17 września wyszkowianie upamiętnili 80. rocznicę zbrojnej napaści ZSRR na Polskę. Delegacje złożyły kwiaty przed pomnikami Gloria Victis oraz Grupy Operacyjnej „Wyszków” i Armii Krajowej.
80 lat temu, 17 września 1939 r. nad ranem, kiedy wciąż trwały walki z Niemcami, bez wypowiedzenia wojny na tereny II Rzeczpospolitej, na rozkaz Stalina, wkroczyła Armia Czerwona. W nocie rządu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, przeczytanym ambasadorowi RP w Moskwie tuż przed atakiem, Wiaczesław Mołotow - przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRR i ludowy komisarz spraw zagranicznych napisał: „Wojna polsko-niemiecka ujawniła wewnętrzne bankructwo państwa polskiego. W ciągu dziesięciu dni operacji wojennych Polska utraciła wszystkie swoje regiony przemysłowe i ośrodki kulturalne. Warszawa przestała istnieć jako stolica Polski. Rząd polski rozpadł się i nie przejawia żadnych oznak życia. Oznacza to, iż państwo polskie i jego rząd faktycznie przestały istnieć. Wskutek tego traktaty zawarte między ZSRR a Polską utraciły swą moc. Pozostawiona sobie samej i pozbawiona kierownictwa, Polska stała się wygodnym polem działania dla wszelkich poczynań i prób zaskoczenia, mogących zagrozić ZSRR. Dlatego też rząd sowiecki, który zachowywał dotąd neutralność, nie może pozostać dłużej neutralnym w obliczu tych faktów.
Rząd sowiecki nie może również pozostać obojętnym w chwili, gdy bracia tej samej krwi, Ukraińcy i Białorusini, zamieszkujący na terytorium Polski i pozostawieni swemu losowi, znajdują się bez żadnej obrony.
Biorąc pod uwagę tę sytuację, rząd sowiecki wydał rozkazy naczelnemu dowództwu Armii Czerwonej, aby jej oddziały przekroczyły granicę i wzięły pod obronę życie i mienie ludności zachodniej Ukrainy i zachodniej Białorusi.
Rząd sowiecki zamierza jednocześnie podjąć wszelkie wysiłki, aby uwolnić lud polski od nieszczęsnej wojny, w którą wpędzili go nierozsądni przywódcy, i dać mu możliwość egzystencji w warunkach pokojowych”.
W nocie nie wspomniał o podpisanym 23 sierpnia 1939 r. tajnym pakcie Ribbentrop – Mołotow, w którym w imieniu Hitlera i Stalina dokonano podziału Polski.
W rocznicę sowieckiej napaści na Polskę przed pomnikiem Gloria Victis wyszkowianie złożyli kwiaty: około południa - delegacja Gminy Wyszków, po południu – przedstawiciele wyszkowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej „Obwód Rajski Ptak” Okręg Warszawa Wschód, Powiatu Wyszkowskiego, Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej - Towarzystwo Pamięci Józefa Piłsudskiego Okręg Nadbużański w Wyszkowie, wyszkowskiego Prawa i Sprawiedliwości.
Na popołudniowej uroczystości, zorganizowanej przez ŚZŻ AK i wyszkowski PiS, rys historyczny przedstawił Mirosław Powierza. W swoim wystąpieniu wspomniał m.in. o mieszkańcach z naszego terenu.
„W głąb Syberii wywieziono ok. milion trzysta pięćdziesiąt tysięcy Polaków, ok. 22,5 tysiąca oficerów i policjantów zostało uśmierconych w Katyniu, Charkowie i Twerze. Nie było miasta czy osiedla, gdzie nie opłakiwano zdradziecko zamordowanych. Tu, przy pomniku Gloria Victis, wymienię kilku z nich, mieszkańców Wyszkowa i okolic. Por. rez. Hipolita Eychlera, rotmistrza kawalerii Józefa Najnerta, ppor. rez. Tadeusza Dworzyńskiego, por. piechoty Bernarda Sztompkę zamordowanych w Charkowie. Policjantów: posterunkowego Bolesława Leonika, starszego przodownika Leonarda Dworzyńskiego zamordowanych w Miednoje. Ppor. rez. Mariana Przychodzkiego, ppor. rez. Eugeniusza Graduszewskiego, por. rez. Zygmunta Millbranta, por. rez. Stanisława Szczęsnego zamordowanych w Katyniu. Cześć i chwała bohaterom! (…)
Zbrojna napaść dokonana 17 września w historiografii radzieckiej miała określenie „wyzwoleńczy pochód Armii Czerwonej”. Jej skutkiem był tzw. IV rozbiór Polski. Rosjanie zakładali nie tylko podział państwa polskiego, ale też zamierzali ustanowić na ziemiach pomiędzy Wisłą i Bugiem Polską Socjalistyczną Republikę Radziecką."
Modlitwę w intencji poległych i zamordowanych przez Armię Czerwoną odmówił ks. kanonik Roman Karaś, po czym delegacje złożyły kwiaty. Na werblach i trąbce zagrali muzycy z Młodzieżowej Orkiestry Dętej OSP Wyszków.
