Pożyczka dla każdego? Kiedy polskie prawo odmawia pożyczki?
Popularność pożyczek na raty, chwilówek i kredytów rośnie z miesiąca na miesiąc. Wynika to m. in. z potrzeb społeczeństwa. Zwykłe utrzymanie jeszcze nigdy nie było tak drogie. Według najnowszego raportu Krajowego Rejestru Długów na comiesięczne utrzymanie wydajemy 1572 zł. Jeszcze trzy lata temu było to 976 zł. To są koszty zwykłego życia, m.in. zakupów żywnościowych czy rachunków za prąd. Do tego dochodzą różnego rodzaju zobowiązania i kredyty.
Nic dziwnego, że Polacy coraz częściej decydują się na chwilówki w celu pokrycia drobnych wydatków. Są różne sytuacje, dlatego popularne stały się tzw. pożyczki dla każdego. Tylko czy naprawdę każdy może wziąć pożyczkę? Niekoniecznie. Istnieją sytuacje, w których polskie prawo nie pozwala na wzięcie pożyczki:
- Upadłość konsumencka,
- Całkowite ubezwłasnowolnienie.
Z kolei osoby osadzone w więzieniach mogą wziąć pożyczkę, ale jest to utrudnione. Firmy pożyczkowe zazwyczaj wymieniają następujące warunki otrzymania pożyczki:
- pełnoletniość - minimalny wiek pożyczkobiorcy to 18 lat, a z reguły oferty pożyczkowe zaczynają się od wieku 20-21 lat,
- polskie obywatelstwo - w Polsce istnieje kredyt dla obcokrajowca, jednak nie ma pożyczek dla osób bez polskiego obywatelstwa,
- regularne dochody - wiele firm pożyczkowych nie wymaga umowy o pracę, jednak należy wykazać inne źródło dochodów (czy to z umowy zlecenie, umowy o dzieło lub z zasiłków),
- dowód osobisty - ten dokument jest wymagany do weryfikacji tożsamości.
Bankructwo. Co oznacza upadłość konsumencka dla wnioskujących o pożyczki?
Upadłość konsumencka osoby fizycznej uniemożliwia wzięcie pożyczki. Po ogłoszeniu przez sąd upadłości dłużnik nie może swobodnie zarządzać swoim majątkiem, ponieważ na określonych przez sąd warunkach musi spłacić wierzycieli. Blokuje mu to podejmowanie kilku czynności prawnych, w tym wnioskowanie o pożyczkę.
Wynika to z tego, że otrzymanie pożyczki mogłoby wpłynąć na wykonywanie planu spłaty rat wobec wierzycieli (podstawą prawną jest tu Ustawa z 28 lutego 2003 r. o Prawie upadłościowym). Dłużnik bez zgody sądu nie może:
- wziąć kredytu,
- dokonać zakupu na raty,
- zaciągnąć innego oficjalnego zobowiązania finansowego.
Jest pewne, że dłużnik z upadłością konsumencką nie dostanie zgody sądu na takie działanie. Jeśli jednak osoba doczeka się oddłużenia w procesie upadłościowym, mając wówczas “czyste konto”, może wnioskować o pożyczkę. Oczywiście najlepiej chronić się przed tak dużym zadłużeniem (np. budując poduszkę finansową). Wszystko po to, aby nie być zmuszonym do korzystania z upadłości konsumenckiej.
Ubezwłasnowolnienie - jak wziąć pożyczkę bez pełnej zdolności do czynności prawnych?
Ubezwłasnowolnienie całkowite wyklucza możliwość wzięcia pożyczki. Ubezwłasnowolnienie częściowe umożliwia zaciągnięcie zobowiązania, jednak odbywa się to na specjalnych warunkach. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych (uzależnioną od zgody kuratora). Bez tej zgody nie może wziąć pożyczki.
Jeśli kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo wyrazi zgodę na zaciągnięcie pożyczki, wtedy może ona wnioskować o zobowiązanie (art. 18. Kodeksu Cywilnego). Kurator ponosi jednak odpowiedzialność za takiego pożyczkobiorcę, jeśli ten nie będzie dotrzymywał warunków umowy. W praktyce rzadko dochodzi do udzielania pożyczek osobom ubezwłasnowolnionym.
Idę do więzienia - czy mogę ubiegać się o pożyczkę?
Otrzymanie pożyczki pozabankowej przez osobę osadzoną w więzieniu to sporny temat. Według przepisów Kodeksu Karnego Wykonawczego jest to możliwe. Jednak w praktyce do udzielenia pożyczki więźniom dochodzi rzadko.
Z punktu widzenia prawa przepisy przewidują izolację skazanego. Nie zabraniają mu za to posiadania własności prywatnej. Osadzony może więc mieć własne pieniądze. Może też wziąć pożyczkę, jeśli tylko spełnia warunek ustalony przez większość pożyczkodawców - ma regularne dochody. Osadzeni w więzieniach mogą wykonywać pracę zarobkową na specjalnie ustalonych warunkach (Prawa skazanego, art. 102 KWW), tak więc spełniają ten warunek.
Problemem staje się jednak niezbędna weryfikacja. Jak skazany miałby się zweryfikować u pożyczkodawcy lub podpisać umowę? Gdyby dostał przepustkę lub możliwość zdalnego kontaktu z pożyczkodawcą - nie byłoby z tym problemu. Podsumowując: osadzony może dostać pożyczkę, ale jest to zależne od woli kadr zakładu karnego oraz decyzji pożyczkodawcy (oceny ryzyka kredytowego).
Warto tu też przypomnieć przypadek dochodzenia praw finansowych więźniów z 2016 roku. We wrześniu 2016 Europejski Trybunał Praw Człowieka nakazał polskiemu rządowi wypłatę zadośćuczynienia osadzonym, którzy podczas odsiadywania wyroków, co prawda mogli oszczędzać swoje pieniądze, ale na bardzo niekorzystnych warunkach.
Podczas przyjmowania ich do więzienia założono im książeczki oszczędnościowe (na żądanie), ale jak się okazało ich oprocentowanie wynosiło tylko 0,1 proc. Skazani nie mogli wybrać innej oferty bankowej. Po kilku latach zaczęli ubiegać się o swoje prawa. Ostatecznie trybunał w Strasburgu uznał to, co się stało za naruszenie art. 1 (protokołu nr 1) do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Artykuł ten gwarantuje poszanowanie prawa własności.
Pożyczki prywatne - prawdziwa pożyczka dla każdego, ale czy bezpieczna?
Istnieje szczególny rodzaj pożyczki, którą może otrzymać dosłownie każdy. To pożyczka prywatna, czyli taka, która jest udzielana jednej osobie przez drugą na określonych przez strony warunkach. Strony mogą podpisać umowę, ale mogą też opierać się po prostu na umowie ustnej. Umowa ustna jest wiążąca w świetle prawa, ale trudna do udowodnienia w razie sporu sądowego z dłużnikiem. Dlatego wierzycielom zawsze poleca się wybieranie umowy pisemnej.
Pożyczkę prywatną można otrzymać od rodziny bądź od obcej osoby. Istnieją specjalne strony, na których osoby potrzebujące pieniędzy szukają osób oferujących pożyczki prywatne. Jednak, jeśli to możliwe, lepiej skorzystać z usług wiarygodnej finansowo firmy pożyczkowej. Dzięki temu można uniknąć wielu kłopotów - w pożyczkach prywatnych łatwiej o nieuczciwe oferty. Firmy pożyczkowe muszą być rzetelne.
