Właśnie minęła 85. rocznica złamania szyfru Enigmy. Z tej okazji Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralny Ośrodek Szkolenia im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” w Emowie k. Otwocka zorganizowała konferencję. Jednym z prelegentów była nasza redakcyjna koleżanka Elżbieta Szczuka - mówiła o Jerzym Różyckim i jego rodzinie.

W końcu grudnia 1932 roku Marian Rejewski odczytał pierwsze depesze, przesyłane za pośrednictwem niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”. Następnie robił to już wspólnie z kolegami - Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim. Rejewski był bydgoszczaninem, Zygalski poznaniakiem. Różycki urodził się na terenie dzisiejszej Ukrainy, w Guberni Kijowskiej, ale w 1918 roku z rodziną przyjechał do odrodzonej Polski i przez kilka lat mieszkał w Wyszkowie. Tu w 1926 r. zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum Koedukacyjnym Towarzystwa Szkoły Średniej w Wyszkowie nad Bugiem. Kontynuatorem tego gimnazjum jest I LO im. Cypriana Kamila Norwida. Ciekawostką jest, że w budynku Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy, które w 1923 r. ukończył Marian Rejewski, dziś mieści się I LO, również imienia Cypriana Kamila Norwida (może by te licea nawiązały współpracę?). 

Konferencja zorganizowana przez ABW miała tytuł „Enigma bez tajemnic 85. rocznica sukcesu polskich kryptologów”. Uczestników powitał szef ABW prof. dr hab. Piotr Pogonowski. Wśród prelegentów byli: dobrze znany wyszkowianom dr Marek Grajek, prof. dr hab. Grzegorz Nowik, dr Krzysztof Osiński, dr Patryk Piłasiewicz, dr Jan Stanisław Ciechanowski, dr inż. Kamil Kulesza. Jednym z uczestników konferencji była Janina Sylwestrzak – córka Mariana Rejewskiego.

Konferencja była okazją do prezentacji świeżo wydanej przez ABW książki „Sztafeta Enigmy. Odnaleziony raport polskich kryptologów”, opracowanej i opatrzonej wstępem przez Marka Grajka. Zawiera ona m.in. fotokopie źródłowych dokumentów, opisujących system szyfrowania Enigmy oraz informacje o wkładzie Polski, Wielkiej Brytanii i Francji w triumf nad Enigmą. Z książką można się zapoznać w czytelni naukowej wyszkowskiej biblioteki. 

Przypominamy, że 25 stycznia obchodzony jest Dzień Kryptologii.
Więcej na ten temat w kolejnym wydaniu Nowego Wyszkowiaka, w sklepach i kioskach od 23 stycznia.